مشکلات رایج در کالیبراسیون

آزمایشگاه های کالیبراسیون با چه مشکلاتی روبرو هستند؟

رقابت در قرن حاضر مانند گذشته نبوده و جدا از تکنیک های تبلیغاتی، صنایع مدرن از ابزار کیفیت جهت ایجاد ” مزیت رقابتی” استفاده می کنند.
مدیران در عصر جدید به اهمیت کیفیت بعنوان مهمترین مزیت رقابتی پی برده و تصمیم به تاسیس آزمایشگاه های حرفه ای گرفته و در این راستا متخصصانی استخدام می نمایند که بتوانند اهداف کیفیتی آن ها را توسعه دهند.
ولی بر اساس تجربه، معمولا مشکلی که در این راستا بوجود می آید این است که متخصصان در کارهای تخصصی خود دارای تبحر بوده ولی آشنایی کافی با موضوع اندازه شناسی و کالیبراسیون ندارند. عدم این آشنایی موجب شده از لحظه ی ابتدا در خرید تجهیزات و سپس تصدیق ابتدایی، کالیبراسیون و تصدیق نهایی تجهیزات اشتباهات جبران ناپذیری برای واحدها بوجود بیاید. در زیر اشاره به چندین مورد از این اشتباهات خالی از لطف نیست .

1. خرید اشتباه

خرید اشتباه تجهیزاتی که از درستی کافی (مطابق نیاز خریدار) برخوردار نیستند.

2. واگذاری انجام کالیبراسیون به فروشنده

واگذاری انجام کالیبراسیون تجهیزات به فروشنده تجهیزات، گاها برخی از موارد جاری به این موضوع بر می گردد. مواردی مشاهده شده که خریدار انجام کالیبراسیون (ارتباط بین فروشنده و آزمایشگاه کالیبراسیون) را از همان ابتدا به فروشنده واگذار می کند و فروشنده که وی نیز با کالیبراسیون و اندازه شناسی آشنا نیست، اقدام به ارسال تجهیزات برای کالیبراسیون نموده و با روش های مختلف گواهینامه ای همراه دستگاه ارسال می کند که حاکی از مناسب بودن دستگاه است.
در حالی که امکان اشتباهات فراوانی در این بین وجود داشته حتی دیده شده دستگاهی که به کالیبراسیون ارسال شده در انبوه تجهیزات فروشنده جابجا شود و دستگاهی نبوده که برای مشتری ارسال می شود و…. ، که این امر اهمیت ارتباط مستقیم خریدار با آزمایشگاه کالیبراسیون را بیشتر نشان می دهد.

3. زمان بندی نامناسب

معمولا مشتریان آزمایشگاه های کالیبراسیون، ارسال تجهیزات خود به آزمایشگاه های کالیبراسیون را به روزهای آخر کارهای اداری خود موکول کرده، و آزمایشگاه کالیبراسیون را جهت گزارش دهی سریع تحت فشار می گذارند.

4. عدم ارتباط مناسب مشتری با آزمایشگاه

عدم ارتباط مناسب متقاضی با آزمایشگاه کالیبراسیون، که این یکی از شایع ترین مشکلات است. معمولا مشتریان آزمایشگاه های کالیبراسیون، لیست مناسبی از تجهیزات و کمیت های درخواستی خود به آزمایشگاه کالیبراسیون ارائه نمی دهند و انتظار دارند آزمایشگاه مطابق ذهنیت آن ها عمل نماید.
نتیجه عملکرد آزمایشگاه کالیبراسیون طبق روال پیش فرض خود بوده و شاید موجب نارضایتی مشتری گردد.
برای رفع این مشکل بهتر است درخواست دهنده کالیبراسیون ابتدا لیست جامعی تا حد ممکن با تمام جزئیات و خواسته ها آماده نموده و کمترین ابهام را برای آزمایشگاه کالیبراسیون باقی بگذارد.

5. عدم اعتماد به تجربیات آزمایشگاه

عدم استفاده درخواست دهنده از تجربیات آزمایشگاه کالیبراسیون، که این موضوع را می توان بصورت یک جبهه گیری از طرف درخواست دهنده تلقی کرد.
در صورت برقراری ارتباط حرفه ای از طرف درخواست دهنده کالیبراسیون، آزمایشگاه های کالیبراسیون می توانند بهترین مشاور و راهنما برای درخواست دهنده بوده و با پیشنهادات مناسب در تنظیم درخواست کالیبراسیون مثمر ثمر واقع شوند. شاهد هستیم در بسیاری مواقع مشتری به ارسال تجهیزات با یک پیک بدون هیچ نامه ای، یا با یک تماس تلفنی و واریز یک پیش پرداخت اقدام به کالیبراسیون می نماید.

6. عدم آشنایی با قواعد کالیبراسیون

عدم آشنایی درخواست دهنده کالیبراسیون با قواعد کالیبراسیون، که دقیقا این موضوع موجب اختلاف های بعدی بین متقاضی کالیبراسیون و آزمایشگاه کالیبراسیون ارایه دهنده خدمات می شود. نبود آموزش های مناسب کاربردی در این زمینه در مواردی بزرگترین عامل ایجاد این اختلافات بوده است.
بر اساس تجربه ما در آزمایشگاه یکتا سنجش البرز، متخصصان فراوانی دیده می شوند که چندین دوره آموزشی در یک زمینه خاص مثلا کالیبراسیون عمومی طی کرده اند ولی هنوز نمی توانند از گواهینامه کالیبراسیونی که در دست دارند استفاده نمایند. بیشترین مراجعه و نارضایتی ها از طرف متقاضی به آزمایشگاه های کالیبراسیون بلافاصله بعد از انجام کار نیست، حتی معمولا مشتریان نمره خوبی در نظر سنجی به آزمایشگاه خدمات دهنده ی کالیبراسیون می دهند، ولی دقیقا همین متقاضیان پس از مدتی در هنگام ارزیابی، زمانی که مورد ایراد از طرف ارزیابان خبره قرار می گیرند، بی درنگ آزمایشگاه کالیبراسیون را مقصر دانسته و بجای استفاده از این فرصت طلایی برای شناسایی نواقص سیستم اندازه شناسی خود، که می توانند از تجربه و دانش ارزیاب استفاده نمایند، در مقابل وی و در مقابل آزمایشگاه کالیبراسیون جبهه گیری می نمایند.
موارد معمول در این زمینه عدم کالیبراسیون تمام کمیت های مرتبط با یک دستگاه، تاریخ انقضای درج شده در گواهینامه کالیبراسیون یا عدم درج تاریخ انقضای کالیبراسیون، نقاط کالیبره شده برای محیط های دمایی (که می بایست مطابق نظر متقاضی انجام می گردیده ولی گاها متقاضیان روز کالیبراسیون اطلاعی از نقاط درخواستی خود ندارند و دماهایی حدودی اعلام می نمایند)، درج یا عدم درج مقادیر خطای مجاز تجهیزات (که می بایست در صورت نیاز، قبلا توسط خود متقاضی با تکنیک های مختلف این مقادیر خطای مجاز مشخص شده و به صورت مکتوب به اطلاع آزمایشگاه کالیبراسیون برسد)، ارزیابی انطباق درستی نشاندهی دستگاه اندازه گیری (که می بایست بعد از اعلام خطای مجاز و قاعده تصمیم توسط متقاضی از آزمایشگاه کالیبراسیون درخواست شود) و…. که در فرصتی مناسب مورد به مورد ذکر خواهد شد.

7. عدم تصدیق گواهینامه

عدم تصدیق گواهینامه های کالیبراسیون توسط متقاضی، از آنجا که هدف از کالیبراسیون تعیین خطای دستگاه برای بررسی های بعدی می باشد ولی گاها متقاضی به بررسی درست بودن اسم و مشخصات درج شده در گواهینامه و نهایتا کنترل برچسب گواهینامه با خود گواهینامه بسنده نموده و به اصل موضوع که ” آیا نتایج کالیبراسیون در محدوده ی درستی مورد نیاز می باشد یا خیر؟ و مقایسه نتایج کالیبراسیون با خطای مجاز دستگاه اندازه گیری” نپرداخته و هنگامی که ارزیاب که تخصص ویژه ای در این زمینه دارد و در روز ارزیابی این موضوع را بررسی می کند و از دستگاه ایراد می گیرد. متقاضی این مشکل را از جانب آزمایشگاه کالیبراسیون دیده و بجای رفع مشکل دستگاه، بعلت کمبود زمانی که دارد (معمولا در این موارد نیاز به تعمیر، تنظیم و یا در بدترین حالت تعویض دستگاه می باشد) گاها تصمیم به استفاده از روش های سریعترغیرحرفه ای می گیرد.

8. عدم بررسی CMC

عدم بررسی cmc (توان اندازه گیری وکالیبراسیون آزمایشگاه کالیبراسیون) از طرف متقاضی، قبل از انجام کالیبراسیون، گاها متقاضیان برای عدم قطعیت های درج شده در گواهینامه ها انتظاری بیشتر از توان اندازه گیری آزمایشگاه های کالیبراسیون دارند، در حالی که توصیه می شود در صورتی که متقاضی دیدگاهی در خصوص عدم قطعیت هدف خود دارد، خود متقاضی قبل از انجام هر کاری، ابتدا مقادیر cmc درج شده در گواهینامه تایید صلاحیت آزمایشگاه کالیبراسیون را بررسی نموده و در صورت مناسب بودن این مقادیر، سفارش کار را به آزمایشگاه کالیبراسیون ارسال نماید.

9. تنظیم تجهیزات

موضوع تنظیم تجهیزات، که متقاضی گاها این دیدگاه را دارد که آزمایشگاه کالیبراسیون می بایست تجهیزات وی را تنظیم نماید، گرچه معمولا آزمایشگاه های کالیبراسیون در مواردی که منع قانونی وجود ندارد، جهت همکاری و کمک به متقاضیان در زمانی که امکان پذیر است و از نظر فنی مقدور می باشد، با اطلاع و هماهنگی با متقاضی اقدام به تنظیم تجهیزات نموده و سپس کالیبراسیون را انجام می دهند. لذا “کاملا بدیهی است که کالیبراسیون به معنای تنظیم تجهیزات نبوده و این ها دو موضوع کاملا متفاوت هستند” و یکی دانستن تنظیم و کالیبراسیون یک دیدگاه کاملا اشتباه و غیر فنی است. اصولا متقاضی کالیبراسیون، در مواردی که منع قانونی وجود ندارد، ابتدا می بایست با کمک سازنده تجهیزات و یا استانداردهای داخلی که تهیه نموده، تجهیزات خود را در بهترین حالت کارکردی خود تنظیم نموده و نگهداری و تنظیمات لازم را قبل از انجام کالیبراسیون انجام داده و سپس جهت کشف خطاهای سیستماتیک و تصادفی تجهیزات برای استفاده های بعدی، با استفاده از خدمات یک آزمایشگاه کالیبراسیون، اقدام به کالیبراسیون تجهیزات نماید. البته این کار باید به نحوی انجام پذیرد که تنظیمات خاص و کارکردی تجهیزات را از بین نبرده و مانع کشف رانش(Drift) تجهیزات نشود و فرض بر اینست که انجام دهنده این کار آموزش دیده، تجربه کافی را در این خصوص داشته و الزامات قانونی را نیز رعایت می کند.

موارد ذکر شده در بالا تمام مسایل و مشکلات جاری را در بر نمی گیرد، ولی شایع ترین موارد می باشد.

جمع بندی

بعنوان جمع بندی می توان ذکر کرد که قطعا آزمایشگاه کالیبراسیون نمی تواند تمام ایده های خود را به مشتری تحمیل نماید و موضوع کالیبراسیون یک موضوع و ارتباط دوطرفه بین دو نهاد حرفه ای می باشد. آزمایشگاه های کالیبراسیون و متقاضیان خدمات کالیبراسیون می بایست از فرصت طلایی که در ارزیابی ها بوجود می آید، از تجربه و تخصص ارزیابان و بازرس ها برای ارتقای کیفیت کار خود حداکثر استفاده را بنمایند. یک آزمایشگاه کالیبراسیون حرفه ای، معمولا در ابتدا و در حین توافق اولیه با مشتری تا حد امکان تلاش می نماید که درکی واقعی از نیازهای جاری و آتی مشتری کسب نموده و همچنین از متقاضی انتظار می رود تا حد امکان در این خصوص جهت مدون نمودن درخواست کالیبراسیون با آزمایشگاه کالیبراسیون همکاری نماید.

آزمایشگاه کالیبراسیون یکتا سنجش البرز – یسا